____________________________________________________________________________________

 

 

 

باشگاه خبرنگاران جوان - رضا اسماعیلی گفت: شعر آئینی دچار آفت‌هایی شده است که باید پیش از پیش به آن توجه کرد.

هشدار یک شاعر به دو آفت مهم در شعر آئینی: رضا اسماعیلی شاعر در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص آفت هایی که گریبان شعر آیینی را گرفته است، گفت: از آفاتی که این روز ها گریبان شعر آیینی را گرفته «فرقه گرایی» و بی توجهی به «وحدت جهان اسلام» است. فرقه گرایی در اسلام امری مذموم و ناپسند است. بزرگان اسلام با توصیه به حفظ وحدت، ما را از فرقه بازی و فرقه سازی نهی کرده اند.

وی در ادامه افزود: کسانی که شاعران و مداحان را به فرقه گرایی و دامن زدن به عصبیت های مذهبی تشویق می کنند، عناصر مشکوک و وابسته به قدرت های استعماری هستند. جامعه شاعران و ذاکران آیینی باید از گرفتار شدن در این دام بپرهیزند و با برخورداری از بصیرت دینی، این توطئه را در نطفه بخشکانند.  رسالت ما به عنوان شاعر آیینی این است که پاسدار وحدت اسلامی باشیم و از توهین به مقدسات سایر مذاهب و ادیان بپرهیزیم. من به عنوان یک شاعر شیعی باید به مقدسات اهل تسنن احترام بگذارم و شاعران اهل سنت نیز متقابلا به مقدسات شیعیان احترام بگذارند. یک شاعر آیینی باید با لحاظ تمام این ظرایف و دقایق شعر بگوید و در شعرش حرف هایی نزند که وحدت جهان اسلام را به مخاطره بیاندازد. یادمان باشد که شیعه و سنی دو روی سکه اسلام اند و بر سر یک سفره نشسته اند. نباید به دشمنان قسم خورده اسلام اجازه بدهیم که بین ما شکاف و جدایی بیاندازند، چنان که حضرت امام(ره) با تاکید بر این نکته می فرماید: «از مهم ترین مبانی نظری وحدت، پذیرفتن مسلمان بودن همه ی گویندگان شهادتین و همه ی پذیرندگان توحید و نبوت است.... امامت از اصول مذهب است نه دین... و تحقق آن است که آنچه در حقیقت اسلام ملحوظ است به گونه ای که ملتزم به آن مسلمان گفته می شود، فقط اعتقاد به اصول سه گانه یا چهارگانه یعنی؛ الوهیت، توحید، نبوت و معاد بنا به یک احتمال می باشد. (امام خمینی، الطهارة، چاپ نجف اشرف، ج 3،سال 1389 ه . ق، ص315.)

این شاعر و پژوهشگر آیینی ایجاد کدورت میان پیروان فرق اسلامی را توطئه دشمن و زمینه ساز فتنه دانست و افزود: گروه های تکفیری و وهابیت از همین کدورت هایی که میان مسلمانان به وجود می آید نهایت بهره برداری و استفاده را می کنند. تقویت پایه های وحدت اسلامی یک اصل مسلم است و شاعر آیینی باید به آن پایبند باشد و در نوحه ها و مرثیه ها از ذکر مطالبی که باعث ایجاد شکاف بین فِرَق اسلامی می شود به صورت جدی خودداری کند.

اسماعیلی «زبان حال» گویی را از دیگر آفات شعر آیینی روزگار ما دانست و در این خصوص گفت: یکی دیگر از آفاتی که گریبانگیر شعر آیینی روزگار ما شده زبان حال گویی است. زبان حال گویی به این معناست که شاعر، مداح یا ذاکر اهل بیت برای ایجاد شور در هیئات مذهبی وقایع زندگی و مصائب اهل بیت(ع) را با برداشت و قرائت خود از واقعه ارائه دهد. مطالب غیرمستند و خودساخته ای که بیش تر محصول خیال بافی و توهمات ذهنی شاعر یا ذاکر است.  بدیهی است بیان چنین مطالبی باعث تحریف تاریخ اسلام، وهن  خاندان رسالت، و انحراف ذهن مخاطب و برداشت های غلط و ناصواب از شخصیت و زندگی بزرگان دینی می شود.

خالق مجموعه شعر عاشورایی «ناگهان دریا» ادامه داد: برای پیشگیری از این انحراف،  زبان حال گویی باید مستند به مقاتل معتبر و تاریخ اسلام باشد. اگر شاعران در زبان حال گویی فقط به شنیده های خود اکتفا کنند، اتفاقات بدی خواهد افتاد. برای این منظور شاعر باید به منابع معتبر مراجعه کند. منابع اصیلی مانند قرآن و نهج البلاغه و صحیفه سجادیه، یا کتاب های اسلام شناسان و علمای بزرگی چون حضرت امام، علامه طباطبایی، شهید مطهری و ... بی هیچ تردیدی در شعر آیینی ما حق دخل و تصرف در تاریخ اسلام و زندگی شخصیت های دینی را نداریم و ذکر وقایع زندگی بزرگان دینی باید سندیت تاریخی داشته باشد.

اسماعیلی با اشاره به رفتار مخاطب در برابر اشعاری که بدون سندیت تاریخی در مراسم مذهبی خوانده می شود، اظهار داشت: مخاطب باید این هوشیاری را داشته باشد که به مطالب غیرمستندی که در قالب شعر یا مرثیه در مجالس عزاداری خوانده می شود اعتراض کند. حجت مسلمان واقعی قرآن و عترت و عقل است. مسلمان باید مطالبی را که با قرآن و عترت و یا عقل در تقابل است، به دیوار بکوبد و گوینده آن را مواخذه کند. اگر این تذکر و حساسیت وجود داشته باشد و مخاطب، مخاطب منفعلی نباشد، شاعر و مداح هرگز به خود اجازه نمی دهد مطالب ناصوابی را که محصول خواب و خیال خرافه است به اهل بیت نسبت دهد. اما وقتی مخاطب بی تفاوت و منفعل باشد، شاعر و مداح این جرات و جسارت را پیدا می کند نوحه ها و مرثیه های غیرمستندی را که صرفا کارکرد «شورآفرینی» دارند، بی هیچ پروایی در مجالس عزاداری بخواند و ذهن مخاطب را به انحراف و گمراهی بکشاند. 

 

باشگاه خبرنگاران جوان، 10 خرداد 1398

https://www.yjc.ir/fa/news/6948443/